Μετά την επιστροφή του Ναούμ στη Λειψία οι ειδήσεις γι΄αυτόν είναι σποραδικές. Το 1846 τυπώνεται στην Αθήνα μία μετάφρασή του από τα γαλ-λικά με τον τίτλο: «Ενιαύσιος περίοδος του ναπολεοντείου βίου».
Κι΄όμως πίσω από την επιφάνεια μιας ήσυχης οικογενειακής ζωής που ξανα-βρήκε το ρυθμό της, ούτε οι πληγές παύουν να αιμορροούν, ούτε το ενδιαφέρον του για την πατρίδα έχει ατονήσει. Το 1851 τυπώνεται στη Λειψία το βιβλίο «Διάλογος δύο φίλων περί των κοινών της Ελλάδος ιδίως της Ευρώπης πραγμάτων». Το βιβλίο πικρόχολο και μαχητικό επιχειρεί να επισκοπήσει την πρόσφατη ελληνική ζωή και βρίσκει αμέσως το στόχο του: «Μετάβασης της Αντιβασιλείας εις την χώραν της προσκαίρου διαμονής της και αρξαμένης των κυβερνητικών αυτής καθηκόντων, συνέρρευσεν, ως παρακολούθημα αυτής απανταχόθεν και ιδίως από Βαυαρίας σμήνος κηφήνων το οποίον μη έχον παντάπασι τας αρετάς και τον αληθή υπέρ των κοινών μας πραγμάτων ενθουσιασμόν, ως οι εν τω υπέρ της ανεξαρτησίας μας αγώνι αυτόχρημα φιλέλ-ληνες, κατέσχον απάσας τας δημοσίας θέσεις ευνοία τε και προστασία της νέας εξουσίας και αφήρεσαν, ούτως ειπείν, της υπάρξεως τον άρτον από του στόματος των Ελλήνων αγωνι-στών». Έτσι, λίγα χρόνια μετά τη φυγή του, ο Ναούμ επιχειρούσε μ΄ένα λίβελο να πάρει από τους Βαυαρούς εκδίκηση και ταυτόχρονα να διακηρύξει το πιστεύω του. Το 1856 εκδίδει το βιβλίο «Το αδαμάντινον δακτυλίδιον».
«Δυστυχές είναι το έθνος εκείνο, το προσδοκών την πρόοδον και την ευημερίαν του παρά των ξένων και εναποθέτον τας ελπίδας του εις την μεγαθυμίαν αυτών. Των ασθενών η φωνή, αν και δικαία, σπανίως αντηχεί εις τα δώματα των δυνατών, αλλ΄ουδέ τα δεινά των κινούν ποτε εις συμπάθειαν αυτούς, διο παρά μόνου του Υψίστου οφείλομεν να προσδοκώμεν της ειμαρμένης ημών ημέρας αιθριωτέρας και παρά της θείας αυτού επινεύσεως τον φωτισμόν ημών προς τα καλά και λαοσώα»
Εκείνος, φεύγοντας πάντα με πληγές και διαψεύσεις, αγωνί-στηκε να συντηρήσει τ’ όραμά του, κυρίως να κρατήσει τις ρίζες του: πρόξενος της Ελλάδας στη Λειψία μετά την παραίτηση του αδελφού του Κωνσταντίνου (1852)-κάποιο διάστημα στα 1861- 1862 βρέθηκε ως πρόξενος και στη Θεσσαλονίκη- έμεινε πάντα ένας «Έλλην την τε καταγωγήν και την καρδίαν», καθώς επαίρονταν. Μια περίπτωση ανάμεσα σε πολλές παρόμοιες και η περίπτωσή του, επισημαίνει, μαζί με το ζωτικό φαινόμενο του αποδήμου ελληνισμού, έναν ακόμη από τους αναπνευστικούς πνεύμονες της νεότερης αστικής μας τάξη. Ο τότε Βοηθός στο Πανεπιστήμιο και αργότερα καθηγητής της έδρας της Νεότερης Ελληνικής Λογοτεχνίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης κ.Παναγιώτης Μουλλάς* πολύ εύστοχα, αν όχι προσφυώς, έγραφε:
«Εκείνο που ακριβώς προσδιορίζει και δεσμεύει την ορθοκρισία μας είναι, να ορίσουμε τι ποσοστό της πραγματικότητας αλλοιώνει με την αφέλεια της η απλοϊκή ματιά και τι μερίδιο αλήθειας κατορθώνει να περικλείσει με τον όγκο της, πολλές φορές, η θεατρική χειρονομία».
* ΕΠΟΧΕΣ- Τεύχος 15,Ιούλιος 1964 υπό την τότε διεύθυνση του Αγγέλου Τερζάκη.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
«Δυστυχές είναι το έθνος εκείνο, το προσδοκών την πρόοδον και την ευημερίαν του παρά των ξένων και εναποθέτον τας ελπίδας του εις την μεγαθυμίαν αυτών. Των ασθενών η φωνή, αν και δικαία, σπανίως αντηχεί εις τα δώματα των δυνατών, αλλ΄ουδέ τα δεινά των κινούν ποτε εις συμπάθειαν αυτούς, διο παρά μόνου του Υψίστου οφείλομεν να προσδοκώμεν της ειμαρμένης ημών ημέρας αιθριωτέρας και παρά της θείας αυτού επινεύσεως τον φωτισμόν ημών προς τα καλά και λαοσώα»
Εκείνος, φεύγοντας πάντα με πληγές και διαψεύσεις, αγωνί-στηκε να συντηρήσει τ’ όραμά του, κυρίως να κρατήσει τις ρίζες του: πρόξενος της Ελλάδας στη Λειψία μετά την παραίτηση του αδελφού του Κωνσταντίνου (1852)-κάποιο διάστημα στα 1861- 1862 βρέθηκε ως πρόξενος και στη Θεσσαλονίκη- έμεινε πάντα ένας «Έλλην την τε καταγωγήν και την καρδίαν», καθώς επαίρονταν. Μια περίπτωση ανάμεσα σε πολλές παρόμοιες και η περίπτωσή του, επισημαίνει, μαζί με το ζωτικό φαινόμενο του αποδήμου ελληνισμού, έναν ακόμη από τους αναπνευστικούς πνεύμονες της νεότερης αστικής μας τάξη. Ο τότε Βοηθός στο Πανεπιστήμιο και αργότερα καθηγητής της έδρας της Νεότερης Ελληνικής Λογοτεχνίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης κ.Παναγιώτης Μουλλάς* πολύ εύστοχα, αν όχι προσφυώς, έγραφε:
«Εκείνο που ακριβώς προσδιορίζει και δεσμεύει την ορθοκρισία μας είναι, να ορίσουμε τι ποσοστό της πραγματικότητας αλλοιώνει με την αφέλεια της η απλοϊκή ματιά και τι μερίδιο αλήθειας κατορθώνει να περικλείσει με τον όγκο της, πολλές φορές, η θεατρική χειρονομία».
* ΕΠΟΧΕΣ- Τεύχος 15,Ιούλιος 1964 υπό την τότε διεύθυνση του Αγγέλου Τερζάκη.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
-Ενθυμήματα, Νικολάου Κασομούλη.
-Απομνημονεύματα πολεμικά, Χριστόφορου Περραιβού.
-Μ.Κ.Παρανίκα,Σχεδίασμα περίτης εν τω ελληνικώ έθνει καταστάσεως των γραμμάτων από αλώσεως (1867).
-Το είκοσι ένα (1906), Γεράσιμου Βώκου.
-Μακεδονικόν Ημερολόγιον-Τόμος Γ΄- Αθήνα 1910.
- Ανέκδοτα έγγραφα περί Ρήγα Βελιστενλή, Κων/νου Αμάντου.
-Σχολεία της τουρκοκρατούμενης Καστορίας- Γεώργιος Κουρνούτος
-Η Επανάσταση του 21, Δημητρίου Φωτιάδη.
-ΕΠΟΧΕΣ, Μηνιαίον Περιοδικόν (1964) υπό την τότε Διεύθυνση του Αγγέλου Τερζάκη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου