Η σχεδίαση της Ιτέας και η αποξήρανση της λίμνης Κωπαϊδος.
Η αναζήτηση του μαντείου του Τροφωνίου Διός.
Στο μεταξύ για τον συγγραφέα τα πράγματα στην Ελλάδα γίνονται ολοένα και πιο δύσκολα. Ο Έιντεκ που δεν φαίνεται να ξέχασε το άρθρο του Ναούμ στην εφημερίδα «Αθηνά», αρνείται να κοινοποιήσει το διορισμό του: «Αλλ΄ούτε εγώ επλησίασα φιλοτιμών αυτόν δια της κολακείας εις το να μοί πέμψη το δίπλωμά μου και εκ τούτου η φιλοτιμία μου δεν μοί επέτρεψεν το να γίνω προς αυτόν ούτε τω τρόπω φιλοπροσήγορος, αλλ΄ούτε τω λόγω ευπροσήγορος».Τέλος τον Ιούνιο του 1835, ύστερα από διαταγή του υπουργείου Εσωτερικών ο Ναούμ εργάζεται στην Αταλάντη (εκεί κοντά πρότεινε την επόμενη χρονιά ο Κωνσταντίνος Μπέλλιος να ιδρυθεί για τους καταφυγόντες Μακεδόνες η Νέα Πέλλα, όπως προανέφερα) για εξι μήνες κερδίζοντας συνολικά 500 δραχμές και αποκτά το βαθμό «γεωμέτρου πρώτης τάξεως». ‘Όπως μας πληροφορεί ο Μπέλλιος ο μηνιαίος μισθός του Κυριάκου Πιττάκη ως έφορου αρχαιοτήτων ανήρχετο στο ποσόν των 80 δραχμών. Τον Απρίλιο του 1836 με νέα διαταγή του υπουργείου κατευθύνεται προς την Άμφισσα, επισκέπτεται τους Δελφούς με τον Παυσανία πάντοτε στο χέρι και τον Μάιο της ίδιας χρονιάς αρχίζει στην Ιτέα τις εργασίες σχεδιαγράφησης μιάς νέας πόλης. Έξαφνα παίρνει νέα εντολή να εγκατασταθεί στη Λειβαδιά παρα-λαμβάνοντας τα έγγραφα και τις μηχανές του Βαυαρού γεωμέτρη που είχε πεθάνει πριν από λίγο. Στην πόλη αυτή θα μείνει μια ολόκληρη δεκαετία κι΄εδώ θα τερματίσει τη σταδιοδρομία του το 1846, όταν μετά το «περί ετεροχθόνων» ψήφισμα της εθνοσυνέλευσης του 1843, απαλλάσσεται οριστικά από τα καθήκοντά του. Η επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 έγινε για την παραχώρηση συντάγματος από τον Όθωνα, να όμως που με το ψήφισμα της Εθνοσυνέλευσης «περί ετεροχθόνων» απομακρύνθηκαν από τη θέση τους ο καθηγητής του πανεπιστημίου Αθηνών και μέγας ιστορικός του νεότερου ελληνισμού Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος καταγόμενος εκ Βυτίνας Αρκαδίας, επειδή έτυχε να γεννηθεί στην Κωνσταντινούπολη και ο γνωστός μας Ιάκωβος Ρίζος Νερουλός για τον ίδιο λόγο από υπουργός Εξωτερικών.
Δύο βασικά θέματα απασχολούν το συγγραφέα στις τελευταίες σελίδες της αυτοβιογραφίας του: οι αρχαιολογικές του έρευνες και η σύγκρουσή του με τους Βαυαρούς. Ένα μεγάλο αριθμό σελίδων καταλαμβάνουν όχι μόνον οι περιγραφές αρχαιο-λογικών χώρων-αναφέρω ιδιαίτερα τη διεξοδική περιγραφή του Παρθενώνα- αλλά και οι προσπάθειες του συγγραφέα να εντοπίσει το μαντείο του Τροφωνίου Διός βασισμένος στις υποδείξεις του Παυσανία.
Η οριστική σύγκρουση του Ναούμ με τους βαυαρούς συντελείται το 1837 μετά τη δημοσίευση του νόμου για την προκοδότηση ελληνικών οικογενειών, όταν ο Βαυαρός αρχιγεωμέτρης Γεβ-χάρδος, καταμετρώντας στη Βοιωτία τις εκτάσεις των εθνικών κτημάτων, συνέλαβε έξαφνα το σχέδιο ν΄αποξηράνει τη λίμνη Κωπαϊδα.
Είχον μάθει αργότερον παρά τινος φίλου μου Γερμανού, Τσίγλερ καλουμένου και αξιωματικού του μηχανικού εν Ελλάδι, ότι οι Βαυαροί εις το περί αποξηράνσεως της Κωπαϊδος λίμνης κεφάλαιον εστήριζον ελπίδας πολυφέρνους (εκ του Φερνή=προίκα). Πρώτον, ότι εξ αυτών των υπό του δημοσίου γενησομένων εξόδων κατά τας εργασίας του μεγάλου εκείνου επιχειρήματος η ωφέλεια τους δεν θα ήτον ευκαταφρόνητος και δεύτερον η βραδυτέρα παραγωγή εκ των καλλιεργηθησομένων γαιών της Κωπαϊδος θα επλήρου τα θυλάκια των.
Ένα χρόνο αργότερα ο Βαυαρός Λούφτ, υπολοχαγός του μηχανικού, παρουσιάζεται έξαφνα στη Λειβαδιά κι΄αρχίζει τις εργασίες της αποξήρανσης. Οι Βαυαροί για να πετύχουν την έναρξη του έργου είχαν κιόλας προϋπολογίσει τις δαπάνες σε 300.000 δραχμές περίπου. Ένας παράλληλος όμως υπολο-γισμός του Ναούμ δείχνει ότι τα έξοδα θα μπορούσαν να φτάσουν σε 7.000.000 δραχμές. Από εδώ και πέρα η σύγκρουση είναι αναπόφευκτη.
Ο Ναούμ παραγκωνισμένος στην όλη υπόθεση-η Κωπαϊδα ανήκε στην περιοχή της δικαιοδοσίας του- υποβάλει την έκθεσή του απευθείας στο Όθωνα για να δικαιωθεί αργότερα, ύστερα από τον έλεγχο διαφόρων επιτροπών. Ωστόσο οι Βαυαροί δεν θα τον συγχωρήσουν: ένα πρόστιμο 50 δραχμών είναι η πρώτη αμοιβή της διαμαρτυρίας του. Αργότερα ακολουθούν κι΄άλλοι κατατρεγμοί όσο οι καταγγελίες του συνεχίζονται. Η απόλυσή του στα 1846 ήρθε να θέσει τέρμα σε μια κατάσταση από χρόνια ασφυκτική.
Επιστρέφει στην Λειψία,τώρα όμως όχι μόνος. Από το γάμο του με την Ευδοκία Μωραϊτου* στα 1837-η Ευδοκία πέθανε το 1853 στη Λειψία- έχει αποκτήσει το Φωκίωνα (1838), την Ευφροσύνη (1843) και την Αγλαΐα-Ελένη (1845). Ο δεύτερος γιος του Πολύβιος γεννημένος στα 1841 είχε πεθάνει ένα χρόνο αργότερα. Τέλος στα 1848, όταν πια η οικογένεια βρίσκεται στη Λειψία γεννιέται ο τρίτος γιος, ο Κωνσταντίνος.
Η αναζήτηση του μαντείου του Τροφωνίου Διός.
Στο μεταξύ για τον συγγραφέα τα πράγματα στην Ελλάδα γίνονται ολοένα και πιο δύσκολα. Ο Έιντεκ που δεν φαίνεται να ξέχασε το άρθρο του Ναούμ στην εφημερίδα «Αθηνά», αρνείται να κοινοποιήσει το διορισμό του: «Αλλ΄ούτε εγώ επλησίασα φιλοτιμών αυτόν δια της κολακείας εις το να μοί πέμψη το δίπλωμά μου και εκ τούτου η φιλοτιμία μου δεν μοί επέτρεψεν το να γίνω προς αυτόν ούτε τω τρόπω φιλοπροσήγορος, αλλ΄ούτε τω λόγω ευπροσήγορος».Τέλος τον Ιούνιο του 1835, ύστερα από διαταγή του υπουργείου Εσωτερικών ο Ναούμ εργάζεται στην Αταλάντη (εκεί κοντά πρότεινε την επόμενη χρονιά ο Κωνσταντίνος Μπέλλιος να ιδρυθεί για τους καταφυγόντες Μακεδόνες η Νέα Πέλλα, όπως προανέφερα) για εξι μήνες κερδίζοντας συνολικά 500 δραχμές και αποκτά το βαθμό «γεωμέτρου πρώτης τάξεως». ‘Όπως μας πληροφορεί ο Μπέλλιος ο μηνιαίος μισθός του Κυριάκου Πιττάκη ως έφορου αρχαιοτήτων ανήρχετο στο ποσόν των 80 δραχμών. Τον Απρίλιο του 1836 με νέα διαταγή του υπουργείου κατευθύνεται προς την Άμφισσα, επισκέπτεται τους Δελφούς με τον Παυσανία πάντοτε στο χέρι και τον Μάιο της ίδιας χρονιάς αρχίζει στην Ιτέα τις εργασίες σχεδιαγράφησης μιάς νέας πόλης. Έξαφνα παίρνει νέα εντολή να εγκατασταθεί στη Λειβαδιά παρα-λαμβάνοντας τα έγγραφα και τις μηχανές του Βαυαρού γεωμέτρη που είχε πεθάνει πριν από λίγο. Στην πόλη αυτή θα μείνει μια ολόκληρη δεκαετία κι΄εδώ θα τερματίσει τη σταδιοδρομία του το 1846, όταν μετά το «περί ετεροχθόνων» ψήφισμα της εθνοσυνέλευσης του 1843, απαλλάσσεται οριστικά από τα καθήκοντά του. Η επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 έγινε για την παραχώρηση συντάγματος από τον Όθωνα, να όμως που με το ψήφισμα της Εθνοσυνέλευσης «περί ετεροχθόνων» απομακρύνθηκαν από τη θέση τους ο καθηγητής του πανεπιστημίου Αθηνών και μέγας ιστορικός του νεότερου ελληνισμού Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος καταγόμενος εκ Βυτίνας Αρκαδίας, επειδή έτυχε να γεννηθεί στην Κωνσταντινούπολη και ο γνωστός μας Ιάκωβος Ρίζος Νερουλός για τον ίδιο λόγο από υπουργός Εξωτερικών.
Δύο βασικά θέματα απασχολούν το συγγραφέα στις τελευταίες σελίδες της αυτοβιογραφίας του: οι αρχαιολογικές του έρευνες και η σύγκρουσή του με τους Βαυαρούς. Ένα μεγάλο αριθμό σελίδων καταλαμβάνουν όχι μόνον οι περιγραφές αρχαιο-λογικών χώρων-αναφέρω ιδιαίτερα τη διεξοδική περιγραφή του Παρθενώνα- αλλά και οι προσπάθειες του συγγραφέα να εντοπίσει το μαντείο του Τροφωνίου Διός βασισμένος στις υποδείξεις του Παυσανία.
Η οριστική σύγκρουση του Ναούμ με τους βαυαρούς συντελείται το 1837 μετά τη δημοσίευση του νόμου για την προκοδότηση ελληνικών οικογενειών, όταν ο Βαυαρός αρχιγεωμέτρης Γεβ-χάρδος, καταμετρώντας στη Βοιωτία τις εκτάσεις των εθνικών κτημάτων, συνέλαβε έξαφνα το σχέδιο ν΄αποξηράνει τη λίμνη Κωπαϊδα.
Είχον μάθει αργότερον παρά τινος φίλου μου Γερμανού, Τσίγλερ καλουμένου και αξιωματικού του μηχανικού εν Ελλάδι, ότι οι Βαυαροί εις το περί αποξηράνσεως της Κωπαϊδος λίμνης κεφάλαιον εστήριζον ελπίδας πολυφέρνους (εκ του Φερνή=προίκα). Πρώτον, ότι εξ αυτών των υπό του δημοσίου γενησομένων εξόδων κατά τας εργασίας του μεγάλου εκείνου επιχειρήματος η ωφέλεια τους δεν θα ήτον ευκαταφρόνητος και δεύτερον η βραδυτέρα παραγωγή εκ των καλλιεργηθησομένων γαιών της Κωπαϊδος θα επλήρου τα θυλάκια των.
Ένα χρόνο αργότερα ο Βαυαρός Λούφτ, υπολοχαγός του μηχανικού, παρουσιάζεται έξαφνα στη Λειβαδιά κι΄αρχίζει τις εργασίες της αποξήρανσης. Οι Βαυαροί για να πετύχουν την έναρξη του έργου είχαν κιόλας προϋπολογίσει τις δαπάνες σε 300.000 δραχμές περίπου. Ένας παράλληλος όμως υπολο-γισμός του Ναούμ δείχνει ότι τα έξοδα θα μπορούσαν να φτάσουν σε 7.000.000 δραχμές. Από εδώ και πέρα η σύγκρουση είναι αναπόφευκτη.
Ο Ναούμ παραγκωνισμένος στην όλη υπόθεση-η Κωπαϊδα ανήκε στην περιοχή της δικαιοδοσίας του- υποβάλει την έκθεσή του απευθείας στο Όθωνα για να δικαιωθεί αργότερα, ύστερα από τον έλεγχο διαφόρων επιτροπών. Ωστόσο οι Βαυαροί δεν θα τον συγχωρήσουν: ένα πρόστιμο 50 δραχμών είναι η πρώτη αμοιβή της διαμαρτυρίας του. Αργότερα ακολουθούν κι΄άλλοι κατατρεγμοί όσο οι καταγγελίες του συνεχίζονται. Η απόλυσή του στα 1846 ήρθε να θέσει τέρμα σε μια κατάσταση από χρόνια ασφυκτική.
Επιστρέφει στην Λειψία,τώρα όμως όχι μόνος. Από το γάμο του με την Ευδοκία Μωραϊτου* στα 1837-η Ευδοκία πέθανε το 1853 στη Λειψία- έχει αποκτήσει το Φωκίωνα (1838), την Ευφροσύνη (1843) και την Αγλαΐα-Ελένη (1845). Ο δεύτερος γιος του Πολύβιος γεννημένος στα 1841 είχε πεθάνει ένα χρόνο αργότερα. Τέλος στα 1848, όταν πια η οικογένεια βρίσκεται στη Λειψία γεννιέται ο τρίτος γιος, ο Κωνσταντίνος.
* Το χειρόγραφο της αυτοβιογραφίας του Π.Π.Ναούμ βρίσκεται στα χέρια των απογόνων του συγγραφέα, στο Mainz am Rhein της Γερμανίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου